Pałac1

Witajcie, przesuńmy się teraz na południe do okolic Placu Piłsudskiego, gdzie na rogu Placu Małachowskiego (d. Ewangelickiego) i ul. Królewskiej naprzeciwko „Zachęty” znajdował się Pałac Kronenberga.

Pałac zaprojektowany przez berlińskiego architekta Fridricha Hitziga został wybudowany w latach 1868-71, a stanął na miejscu osiemnastowiecznej kamienicy Augusta Wilhelma Arndta. Jego fasada została ozdobiona dekoracjami rzeźbiarskimi przez Leonardo Marconiego, bratanka Henryka Marconiego – znanego warszawskiego architekta, do którego z pewnością jeszcze wrócę. Do pałacu od strony ulicy Traugutta w pierwszych latach XX wieku dobudowano kamienicę Krasińskich według projektu architekta Jana Heuricha, ale o tym w następnym wpisie.

Dom Kronenberga, jak też był nazywany był niewątpliwie najbardziej luksusowym budynkiem mieszkalnym jaki powstał w 2 poł. XIX w. w Królestwie Kongresowym (zabór rosyjski).

Jego nazwa nie jest przypadkowa, ufundował go warszawski bankier i przemysłowiec Leopold Kronenberg, (m.in. twórca Banku Handlowego – dziś co roku 1 listopada na Powązkach przy jego mauzoleum można zobaczyć wieniec Citi Banku) gdzie mieszkał wraz z liczną rodziną. Po jego śmierci w 1878 pałac został częściowo przeznaczony pod wynajem (mieścił się w nim m.in. biura zarządu Kolei Nadwiślańskiej).

W dwudziestoleciu pałac przeszedł na własność Banku Polskiego. Do czasu budowy „Prudentialu” w pałacu miało swą siedzibę Towarzystwo ubezpieczeń na życie i od wypadków „Przezorność”. Tak ten sam ubezpieczyciel, który od niedawna znów jest aktywny w Polsce. W drugiej połowie lat trzydziestych był także siedzibą biura polskiej linii okrętowej Gdynia-Ameryka, a także poselstw Danii i Portugalii.

Los pałacu dopełnił się we wrześniu 1939 roku kiedy gmach spłonął od bomb zapalających, wyposażenie uległo zniszczeniu, ruiny zostały zabezpieczone i w takim stanie przetrwały wojnę.

Po wojnie pałac planowano odbudować, m.in. pojawiła się propozycja ulokowania w nim ambasady NRD. W 1958 gmach przekazano Francji z przeznaczeniem na ambasadę tego kraju, jednak Francuzi poinformowali stronę polską, że adaptacja istniejących murów pałacu jest niemożliwa. W 1959 Pałac Kronenberga został skreślony z rejestru zabytków.

Gmach został rozebrany w 1962 roku. Z pałacu po rozbiórce ocalały tylko cztery granitowe trzony kolumn, jednej z nich użyto do budowy Pomnika Electio Viritim na warszawskiej Woli (róg Obozowej i Ostroroga) upamiętniającego królewskie elekcje na polach, gdzie szlachta wyrażała swoją „wolę” (stąd nazwa dzielnicy :)).

Pałac2
« 1 z 10 »

Dwa pierwsze zdjęcia pokazują pałac od ulicy Królewskiej (z tyłu Ogród Saski) oraz od strony Placu Małachowskiego, następnie zdjęcia z parku miniatur, który od 1 maja zmienia swoją siedzibę na budynek dawnego Banku Landaua (ul. Senatorska 38). Kolejne to Google Earth – dzisiejszy układ z widoczną Viktorią oraz zdjęcie z 1945 roku, następnie rok 1960 i to co zostało z pałacu. Na koniec pomnik Electio Viritim na Woli oraz ostatnie – zrobione dziś z tego samego miejsca co pierwsze archiwalne.